Refugee

Jyoti Jungle

You are unwanted, dreams!
don't come looking for my eyes.
I've left my vision in the horizons
of my nation.
here I'm without eyes
here I'm without address.

I'm a leaf in the wind
with the tree I grew up on
left far behind.
my whole being rested on a leaf
don't know how that fell off
an old leaf I'm with yellowed satiety now
after living life that was pure green.

I live an adult pain, with
each breath aching.
the past stings my being,
I live a dead weight upon myself.
the alien soil outside
the frontiers doesn't yet know
me after so many years.
the blue sky above me feels corrupt like a hell
water in the refugee camp
does not quench my growing thirst.

don't pester me, you criminal comforts!
it's long since I chose the life
of a recluse.
I was a coward that
I dreaded prisons and fled.
my corpse will travel home one day
I'm sorry I could not live here
while I'm alive.




(Translated from Nepali by Manu Manjil)

यो रात

अंध्यारोको साङ्लोमा बेहोस जस्तो छ,

या निशब्द निदाएको बहानामा छ रात,

हज्जारौं सपनाहरु हज्जारांै तलाका महल उक्लन्छन् बन्द आखामा

कोशौं टाडाको मित्र सेकेण्डभर छेवैमा आइपुग्छ निदको उडान भरेर ।

खै देवताहरु के गर्छन् ?

ड्युटीको सिपाही बन्दुक नचलाई सपनाको हत्या गरिरहरन्छ ।

कुन अनुसाशनमा उभिन्छन् चुपचाप रुखहरुर थाम्छन् जङ्गल

कस्लाई राख्छन् अंध्यारोले झपक्क बन्द गरेरलज्जावती झारका आंखाहरु ?
अंध्यारोको पर्दामा कसरी जोगाउंदो हो फूलले लोभलाग्दो रङकहां सुते ती चरा ?

त्यो सडक पेटीको अपाङ्ग भिखारीजतापनि बोल्दै हिंडिरहने त्यो पागल ।

घरहरुले ढोका लगाएपछि ती बाटाहरु समेत सुतेहोलान्कैदबाट छुटेर सपनामा कैदीहरु घरै पुगेहोलान् ।
पटकपटक कोल्टे फेर्दो हो भर्खर प्रेम बसेको जवानी,

सन्तुष्ट आमा नानीको ओड्नेले निन्द्रा छोपिरहेकी छन्

किअभाव या तृष्णा,

चोर्नेहरुको दाउ प¥यो कि परेनएकान्त लेख्न बसेको कलम अक्षरहरुमा स¥यो कि सरेन ।

विरामी मात्रएक्लै व्यथा सहिरहेको छअंध्यारोमा आंखा देख्नेले कुन सौन्दर्य हेरिरहेको छडरलाग्दा आवाज निकाल्ने हिंस्रक अस्तित्व,
भुईंभरि सल्बलाउने जीवहरुकहिल्यै विश्राम लिदैनन् ।

निदाउनेहरुलाई मात्र समयको गति ढांटिरहेको यो रातअनिदाहरुलाई न भयले मार्न सक्छ ?

न सपना बांड्न सक्छ ?

इश्वरहीन

कहिल्यै प्रेम भएन इश्वर र मेरो,
भक्तिको नाममा न मैले इश्वरको प्रगीत बोलें
सपनाको थप एउटा चगां उडाएं,
मनकै भयको कसिंगर डडाएं,
भजनको लयमा मनोरञ्जन मिसाएर मेरै खुशी गाएं ।
र मन्दिरमा सम्पूर्णतः मैले इश्वरलाई विर्सिएं ।

आफंले मागेको आशिषलाई कहिल्यै पत्याइनं
इच्छाको क्षितिजमा तरेली उठ्दै खस्तै गरे
ध्यानमा कतै इश्वर थिएन ।
बांकी त हज्जारौं देवदुतहरु
कति जिउंदा देवताहरु
सयौं स्वादका प्रासादहरु
सयौं वान्कीका र्मूितहरु
अहं पटक्कै मैले इश्वरलाई कही कसैको दुख नजीक पुगेकै देखिन ।

कसैले रच्यो यो अदृष्य जादूजो
झुक्याइरहेछ सजिलै एक्काइसौ शदीका मान्छेलाई
कि बांकी छ केही रहस्यर
खोजिरहेछ उसैलाई ?

कदाचित भेट भए भनिदिन्थें
धेरैधेरै पीडाका साउतीहरुपापका प्रायश्चितहरुप्रेम प्रनायाहरुदुखाका सुसेलीहरुनसुनिदिएकोमा धन्यबाद ।
नत्र न्याय दिनेथिएं..मन्दिरमा हिरासतबन्द इश्वरलाई
भागेर कहा पुिगसक्थ्यो उहिल्यैधर्मले नबाधेको भए ऊ ।

ताजमहलबाट फर्कदा

भन्नेहरु सबै साचो कहा भन्दा रहेछन् ?
गाउनेहरुले गीतमा पनि झुटो संवेदनको धून भर्दारहेछन् ।
प्रेमको मन्दिर भनेर चिनेथें ताजमहललाई
समर्पणको इतिहास भनेर सुनेथें ताजका
गीतहरुकौतुहलको उत्ताउलो वेग छातीले थिचेर
प्रेमको धैर्यलाई मुटुभित्रै थुनेर
म सुन्न गएथें प्रेमका नसुनिने सङ्गतहरुम
छुन गएथें प्रेमका नदेखिने तस्वीरहरु ।

मलाई संसारकाहज्जारौं प्रेमी आत्महत्याको मुक्ति त्यंहा माग्नुथियो,
मनमनै चवाएर गरेका बलीदानी प्रेमको साक्षी उसैलाई राख्नुथियो,
दैनिकीले निलेका प्रेमका निला ओठहरु फिंजाएरगुलावी रङ्गले पुर्नरोगन गर्नुथियो ...
नजानी के के सोचेंछु मैले,

नजानी के के सोचेंछु मैले,
आमाको वात्सल्यभन्दा प्यारो प्रेमस्वेच्छाको चादनीजस्तो चमकदार,
उफ..त्यसरी प्रकाशन गर्ने हिम्मत गरेको छ कस्लेप्रेमको घोषणपत्र ?
कस्ले तयार पारेको छ प्रेमको अनन्य महल ?
त्यागको कम्पनले विरामी भएर पुगेथें त्यहा ।

अह, सिंगमरमरको फूलको थुंगाकहीकतै
मुमताजको आंशुको शीतमन त्यसै भिजिरह्योमन त्यसै
ठोकिइरह्यो,
बाचुन्ज्याल तड्पिएका ती धड्कनहरुअचानक रोकिएका
बेआवाज भित्ताहरुमापटक्कै प्यारो लागेन मृत्युपछिको प्रेमको दर्शन,
समाधिमा प्रेमको तर्पण ।

ताजमहलमा,
जीवनको अन्तिम सत्य प्रायश्चित गरिरहेथ्यो,
त्यो शान्तिमाफगत फगतएउटा भुलक्कडले सम्झना गरेकोअतितबोधको झण्डा हल्लिरहेथ्यो ।
ताजमहलबाट फर्कदा,
मुटु खुम्चिनेगरी आहतको सिरेटो बोकेरम रित्तै चिसै फर्किएं,
अलिकति फुर्किएको के थिएंप्रेमको अपारतामा डुब्न..
म निस्सार बादशाहसंग चित्त दुखाएर फर्किएं ।